Artikel Koolhydraatarme recepten 

Steeds meer mensen zien in dat koolhydraatarm eten beter is voor de gezondheid en het figuur. Jarenlang is ons wijs gemaakt dat we dik worden door het eten van teveel vet. De wetenschap heeft deze verkeerde aannames inmiddels achterhaald. Het zijn juiste de toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten die zorgen voor een ware volks epidemie van overgewicht.

Door de opmars van het koolhydraatarm eten is er een stijgende behoefte aan koolhydraatarme recepten. Een koolhydraatarme maaltijd bereiden vergt dan ook een totaal andere aanpak. De voedingsmiddelen die erg koolhydraatrijk zijn, zijn precies de voedingsmiddelen die normaal gesproken de boventoon voeren in ons traditionele dieet.

Ons ontbijt en onze lunch is traditioneel gezien erg rijk aan koolhydraten omdat we dan brood eten. Dit vaak ook nog eens belegd met koolhydraatrijke voedingsmiddelen zoals jam of hagelslag. Ook bij het avondeten voeren koolhydraten de boventoon met aardappelen, rijst of pasta. Voor al deze voedingsmiddelen zijn koolhydraatarme alternatieven nodig. Dit vraagt om een andere manier van bereiden die aangeleerd moet worden wat de grote vraag naar koolhydraatarme recepten verklaard.

Waarom koolhydraatarm eten?

In de jaren 60 van de vorige eeuw concludeerde onderzoekers dat je dik wordt van vet. Voedselfabrikanten speelde hierop in door vetarm en vetvrij voedsel te introduceren. Je zou dan verwachten dat men slanker en gezonder wordt. Als we echter de grafieken erbij pakken dan is juist te zien dat men sinds de jaren 60 alleen maar zwaarder geworden is. Meer mensen dan ooit hebben last van overgewicht of obesitas.

In de jaren 80 was Dr. Atkins de eerste die ontdekte dat je kon afvallen door koolhydraatarm te eten. Het heeft allemaal te maken met de manier waarop ons lichaam met macronutriënten omgaat. Het lichaam maakt gebruik van drie vormen van brandstof; koolhydraten, vetten en eiwitten. Koolhydraten zijn favoriet. Als er onvoldoende koolhydraten zijn dan gaat het lichaam de vetten aanspreken. En daar zit hem precies het probleem met onze moderne levensstijl. Er is nooit een tekort aan koolhydraten omdat we deze zo veel en zo vaak eten. Door koolhydraatarm te gaan eten dwing je het lichaam om vetten te gaan verbranden.

Ook ontdekte wetenschappers dat het hormoon insuline een grote rol speelt in vetopslag. Insuline is een hormoon wat we nodig hebben en door de alvleesklier wordt aangemaakt nadat we koolhydraten hebben gegeten. Na de maaltijd worden koolhydraten afgebroken tot glucose waarna ze via de dunne darm aan de bloedbaan worden afgegeven. Dit doet de bloedglucose stijgen. Om de glucose uit het bloed op te kunnen nemen is insuline nodig. Insuline zet als het ware de cellen open zodat deze de glucose uit het bloed kunnen opslaan.

Insuline is een metabool hormoon. Het is niet alleen betrokken bij het opslaan van glucose maar ook bij het opslaan van vetten. Zo lang de insulinewaarden in het bloed hoog zijn zal het lichaam vet willen opslaan en vasthouden. Pas als de insulinewaarden laag zijn kan het lichaam vet gaan verbranden.

Door koolhydraatarm te eten wordt voorkomen dat de insulinewaarden hoog worden. Als je niet veel koolhydraten eet dan zal immers de bloedglucose laag blijven waardoor er niet veel insuline nodig is en de insuline eerder uit het systeem is. Met het laag houden van de insuline kan het lichaam in een staat komen waarin het vet kan verbranden en het mogelijk wordt om af te vallen.

Tot nu toe hebben we het alleen maar gehad over het effect van koolhydraatarm eten op het gewicht maar er zijn ook veel mensen die hun eten aan de hand van koolhydraatarme recepten gaan bereiden om gezondheidsredenen. En die zijn er genoeg als je koolhydraatarm eet.

Hoge bloedglucosewaarden veroorzaken op de lange termijn namelijk veel schade aan het lichaam. Het veroorzaakt oxidatieve stress wat aan de basis ligt van veel chronische ziekten. De meest voor de hand liggende chronische ziekte die voorkomen kan worden door koolhydraatarm te eten is diabetes type 2. Diabetes type 2 ontwikkeld zich als men ongevoelig wordt voor insuline. Dit is het geval als de bloedglucose langdurig tot grote hoogten wordt gebracht. Dit gebeurt als je veel toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten eet.

Met het ongevoelig worden voor insuline moet het lichaam steeds meer insuline gaan aanmaken om de glucose uit het bloed te kunnen opnemen. Op een gegeven moment raakt hierdoor de alvleesklier uitgeput.

Maar ook minder voor de hand liggende aandoeningen worden veroorzaakt door teveel koolhydraten eten. Een goed voorbeeld hiervan is een te hoog cholesterol. Cholesterol zijn kleine vet deeltjes in het bloed die hart- en vaatziekten veroorzaken. Je zou misschien verwachten dat je hier last van krijgt als je teveel vet of cholesterolrijke voeding (zoals eieren) eet. Maar het zijn juist de koolhydraten dit hiervoor zorgen; het overschot aan koolhydraten wat we eten om precies te zijn. Het lichaam kan een overschot aan fructose niet opslaan en de lever zal dit in vet omzetten waarna dit in de bloedbaan terecht komt.

Andere ziekten die samenhangen met het eten van teveel toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten zijn hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en kanker.

Het is je misschien opgevallen dat er gesproken wordt over toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten. Dit heeft te maken met het effect van deze op de insulinewaarden. Ze laten de bloedsuikers snel stijgen waardoor er veel insuline aangemaakt moet worden.

In goede koolhydraatarme recepten zijn dan ook nog steeds koolhydraatbronnen opgenomen. Bronnen van zgn. langzame koolhydraten. Dit type koolhydraten worden langzaam afgebroken tot glucose en laten de bloedglucose rustig oplopen. Hierdoor hoeft het lichaam minder insuline aan te maken en schiet het lichaam niet in de vetopslag stand. Bronnen van langzame koolhydraten zijn zoete aardappel, quinoa, wilde rijst en havermout.