De laatste jaren is er veel verwarring ontstaan over welk type’s vet of olie nu wel of niet gezond zijn. Het kan ook komen doordat het verkeerd gebruikt wordt. Het ene vet kan op kamertemperatuur wel een gezonde keuze zijn, maar zodra je het in een pan verhit kan het zomaar ongezond zijn. Het verschil tussen vet en olie is eigenlijk simpel. Vet is een vaste substantie bij kamertemperatuur, denk hierbij bijvoorbeeld aan roomboter. Olie is zowel verhit als op kamertemperatuur vloeibaar. Denk hierbij bijvoorbeeld aan olijfolie.

In dit artikel geef ik jullie graag mijn ongezouten mening over allerlei soorten boter’s en oliën. Er wordt naar mijn mening al snel iets uit het schap gepakt tijdens het winkelen, zonder dat er over na wordt gedacht of het een gezond keuze is. Prijs speelt hierbij niet echt een rol. Ook zijn er veel mensen die geen verschil zien in het effect tussen kamertemperatuur, als je bijvoorbeeld olie door een salade druppelt en verhit om erin te bakken. Wellicht heb je wel eens gehoord van het rookpunt van vet en olie. Dit is eigenlijk de temperatuur waarbij vet of olie begint te roken. Dit zorgt voor een onaangename smaak en geur, maar zo ontstaan er ook schadelijke stoffen.




Waarom gaat vet of olie roken?

Zodra je vetten of oliën gaat verhitten verhoog je daarmee natuurlijk de temperatuur van het product. Wanneer de temperatuur te hoog wordt gaat het roken en kun je het beter weg gooien. Componenten zoals vrije vetzuren en antioxidanten breken af op het rookpunt en ontstaan er schadelijke stoffen. Extra Virgin olijfolie bevat veel gezonde antioxidanten, deze heeft tevens ook een lager rookpunt.

Schadelijke stoffen die vrijkomen tijdens het verhitten

Ook als je onder het rookpunt blijft kunnen er schadelijke stoffen vrijkomen tijdens het verhitten. Denk hierbij aan stoffen als aldehyden. Het inademen of consumeren van deze stof is zelfs in hele kleine hoeveelheden schadelijk. Deze stof is door het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek in de 2e groep geplaatst. Dit betekend dat ze tot een groep stoffen behoren die mogelijk kankerverwekkend zijn. Maar de belangrijkste vraag is, hoe moet het dan wel?

De grote verschillen tussen vetten en oliën

Oliën die rijk zijn aan meervoudige onverzadigde vetten, zoals zonnebloemolie hebben sneller de neiging om schadelijke stoffen te produceren tijdens het verhitten. Bij oliën en vetten die rijk zijn aan verzadigde vetten en/of enkelvoudige vetten (zoals olijfolie en boter) is dit juist niet het geval. Hiermee zou je al kunnen concluderen dat je beter met olijfolie of boter kunt bakken en koken.

Waarmee kun je het beste koken?

Verhit vet en olie sowieso nooit totdat het gaat roken, dan adviseer ik je om het weg te gooien en opnieuw te beginnen. Vergeet dan ook niet om te ventileren, want de lucht die je op dat moment inademt is dan  erg ongezond. Je kunt het beste voor olie of vet kiezen die rijk is aan verzadigde vetten en/of enkelvoudig verzadigde vetten. Daarmee bedoel ik vet die tenminste voor 60% uit één van die twee type’s bestaat, of 80% als je ze bij elkaar optelt. In de tabel hieronder kun je goed zien waarmee je het beste kunt koken. Groen is het meest geschikt om mee te bakken en koken, rood kun je het beste vermijden.

Je kunt dus het beste koken in..

Als je vet of olie niet verhit dan kun je dus prima zonnebloemolie of sojaolie gebruiken. Ga je het wel verhitten komen er stoffen vrij die niet goed zijn voor ons lijf. Dit komt omdat ze met name onverzadigde vetten bevatten, zo helpen ze om consumptie van verzadigd vet te beperken. Verzadigd vet is niet slecht, mits je het met mate consumeert.

Ga je vet of olie verhitten dan verandert het advies. Extra Virgine olijfolie of roomboter is dan uitermate geschikt om mee te koken. De vetten zijn stabiel genoeg bij de temperaturen waaraan je ze tijdens het koken en bakken aan bloot stelt. Ik kook mijn recepten bijna altijd met olijfolie en kokosolie. Een biefstukje maak ik het liefst klaar met een flinke klont roomboter. En nu terug naar de keuken en een lekkere maaltijd koken!

5/5 (1)

Beoordeling